Phương pháp thuyết minh được nhiều người biết đến là một phương pháp với nhiều cách thức thuyết minh khác nhau. Được vận dụng trong môi trường ngoài đời sống xã hội và cả trong trường lớp. Phương pháp này giúp ích khá nhiều trong việc thuyết minh các sản phẩm hay ứng dụng, liệt kê rõ ràng khiến người đọc dễ hiểu và dễ tiếp cận được thông tin một cách rõ ràng.
Phương pháp thuyết minh có bao nhiêu loại
Nói tới thuyết minh thì nghĩ ngay đến là việc diễn giải ra một vấn đề gì đó cần bàn luận. Nhưng khi tìm hiểu sâu hơn về thuyêt minh, thì không đơn giản chỉ là cách nói thông thường. Bởi thuyết minh chia ra làm khá nhiều loại nhỏ, một bài phân tích về các diễn giải sẽ vận dụng nhiều loại hình thuyết minh khác nhau. Bao gồm 5 loại hình thuyết minh cơ bản mà bất kỳ ai cũng nên biết qua.
Phương pháp diễn giải về khái niệm
Đối với một từ khóa bất kỳ nào đó, để có thể khiến bạn nói về các vấn đề của từ khóa đó, thì cần phải phân tích rõ về từ khóa, để có thêm ý mà diễn giải thành một bài thuyết trình. Đây được xem là một cách thuyết minh quá quen thuộc, giúp các diễn giả có thêm ý tưởng khi phân tích về một vấn đề gì đó mà bản thân không nắm rõ trong lòng bàn tay.
Phân tích khái niệm là diễn giải công năng, đặc điểm của từ khóa, cái lợi, cái hại… để người nghe khi nghĩ về từ khóa mới sẽ có thể hình dung được kĩ hơn về vấn đề. Không bị mông lung hay là nghĩ sai theo hướng khác. Là phương pháp cơ bản đầu tiên nhưng cũng không kém phần quan trọng trong bài diễn thuyết.
Phương pháp thuyết minh liệt kê
Tiếp nói với phương pháp định nghĩa ở trên thì liệt kê là phương pháp được sử dụng dày đặc nhất. Có thể bắt gặp ở bất kỳ đâu khi mà một người giới thiệu về danh lam thắng cảnh, món ăn có gì… Sau khi đã định nghĩa rõ ràng các khái niệm về từ khóa, thì bước liệt kê cũng không kém phần quan trọng.
Liệt kê những điểm tốt, điểm không tốt của từ khóa. Hay từ khóa đó có bao nhiêu đặc điểm để người xem có thể dựa trên đặc điểm mà phân biệt. Liệt kê là phương pháp dễ sử dụng nhất trong thuyết minh, nó như là một loại câu kể về những gì mà mình có. Một vài kiểu liệt kê thông thường:
- Nhà em có các loại cây: cây bàng, cây hoa hồng, cây hoa giấy…
- Em có vài người bạn, tên là: Cúc, Hạnh, An, Ngọc… Ai cũng yêu quý em và chơi với em.
Phương pháp phân tích chủ thể
Để giúp bạn đọc hiểu thêm về thuyết minh thì phân tích cũng là yếu tố chính. Đối với các phương thức trong phương pháp thuyết minh thì phân tích là một phương thức khó khăn nhất để diễn giải. Buộc người diễn giải phải hiểu được và hiểu sâu về vấn đề.
Phân tích về cái lợi cái hại của sự việc đó, hành động đó có để lại hệ lụy gì hay không?. Tại sao nó lại mang lại lợi ích và phải đưa ra các dẫn chứng rõ ràng. Không thể tùy tiện phân tích bởi nó sẽ làm hỏng cả một bài diễn giải.
Phương pháp ví dụ và đưa ra dẫn chứng
Đây được xem là hai phương pháp cuối cùng trong bộ 5 loại hình thuyết minh cơ bản mà bạn đọc cần xem qua. Để giúp khán giả có thể hiểu hơn về phần định nghĩa thì ví dụ như là dẫn chứng từ các sự việc có thật giúp khán giả có thể hiểu hơn.
Chỉ những ai hiểu rõ được từ khóa thì mới có thể đưa ra các ví dụ chính xác và không gây cho người nghe hiểu sai vấn đề. Nếu bạn có hiểu biết càng cao thì khi đưa ra các ví dụ dẫn chứng, sẽ thấy rõ độ phổ biến của ví dụ đó.
- Ví dụ đầu tiên: Quả mơ khi lên men sẽ rất tốt cho sức khỏe. Có thể hỗ trợ đường tiêu hóa (bổ sung các axit amin có lợi cho đường ruột), có lợi cho sức khỏe cả trong lẫn ngoài. Được nhiều người tin dùng và tự lên men rượu mơ cho chính gia đình sử dụng.
- Ví dụ thứ hai: Được biết cầu thủ Quang Hải là chân tiền đạo đỉnh cao, được nhiều câu lạc bộ không chỉ Việt Nam mà còn quốc tế đang tranh giành (Được trích dẫn theo “Báo đời sống Xã hội”).
- Ví dụ cuối cùng: Lắng nghe là gì? Lắng nghe được định nghĩa là hành động “nghe” kết hợp với hành động “suy nghĩ”. Bởi nếu chỉ “nghe” mà không đọng lại được gì thì chỉ là lời nói chạy qua tai. Còn “lắng nghe” là việc nghe một thông tin bất kỳ và nó vẫn còn đọng lại trong đầu, khiến bạn suy nghĩ về nó, thì đó được gọi là “lắng nghe”.
Phương pháp thuyết minh được vận dụng đa dạng
Thuyết minh được xem là phương pháp được vận dụng nhiều trong các buổi thuyết trình, diễn thuyết về các hội nghị… Được thể hiện nhiều qua các hoạt động xung quanh chúng ta mà có khi nhiều người không để ý. Cùng điểm qua một vài cách vận dụng phương pháp diễn thuyết vào đời sống thông thường tại mọi địa điểm, xảy ra xung quanh chúng ta.
Phương pháp thuyết minh được vận dụng vào phim ảnh
Phim ảnh được xem là phương thức giải trí hàng đầu dành cho người dân. Nó như đang giả sử về cuộc sống của nhân vật trong phim, về các câu chuyện có thật lẫn giả tưởng. Các bộ phim ảnh được xem là bộ môn giải trí hàng đầu dành cho người dân trên khắp mọi nơi trên Thế giới.
Và thuyết minh được vận dụng vào các bộ phim xuyên quốc gia. Khi người dân tại một đất nước mong muốn được xem và trải nghiệm các loại hình phim do thần tượng của bản thân ở đất nước khác diễn xuất hay là một nhân vật nào đó trong phim. Và với nền công nghiệp hóa, hiện đại hóa như bây giờ thì việc ngôn ngữ khác biệt không còn là vấn đề.
Phương pháp thuyết minh sẽ giúp người xem chuyển tử ngôn ngữ này sang ngôn ngữ khác hoặc là một ngôn ngữ chung (tiếng anh). Từ đó để ai cũng có thể hiểu được những thông điệp mà diễn viên trong phim muốn truyền tải.
Bằng cách lồng tiếng cho phim, ví dụ: bạn là người Việt Nam nhưng lại muốn xem phim Thái, thì sẽ có nhà xuất bản phim tại Việt Nam sẽ mua bản quyền của phim. Và họ lồng tiếng sang ngôn ngữ Việt Nam bởi diễn viên lồng tiếng.
Thuyết minh được vận dụng trong các buổi thuyết trình
Phương pháp thuyết minh sẽ được nhiều bạn đọc nghĩ là sản phẩm độc quyền của dân thuyết trình, bởi khi thuyết trình thì sẽ diễn giải ra các vấn đề, đưa ra nhận xét về luận điểm. Giúp người nghe hiểu về các vấn đề mà bài thuyết trình đang muốn diễn giải.
Người thuyết trình cần hiểu rõ các quy trình thuyết mình để có thể giải thích vấn đề sao cho hợp lý và có tính ứng dụng cao. Không bình thường khi nhân vật đứng lên nói về một vấn đề bất kỳ lại được gọi là “diễn giả”. Bởi họ đã sử dụng quá thành công phương pháp truyền tải thông minh, đó là thuyết minh cùng lời nói, lý lẽ dựa trên khoa học nên mới có thể khiến người nghe bị thu hút và chăm chú chiêm nghiệm.
Có thể bạn quan tâm:
- Viết đoạn văn như thế nào để thành công lay động người đọc?
- Soạn thảo văn bản – Phương pháp nâng tầm hình thức văn bản
Lời kết
Phương pháp thuyết minh là một phương pháp có tính ứng dụng cao trong đời sống lẫn trong các vấn đề liên quan trong xã hội. Được người dân sử dụng thông thường trong cuộc sống hằng ngày, giúp bổ trợ cho các buổi thuyết giảng về các định nghĩa, các vấn đề gây nhức nhối trong xã hội mà được báo đài đưa tin, nôi rầm rộ trên các trang mạng xã hội.
